Μεταξοσκώληκας

Λέγεται η προνύμφη της πεταλούδας, που έχει το επιστημονικό όνομα βόμβυξ της μορέας. Η προνύμφη, με το υγρό των αδένων της που παράγει και που όταν έρχεται σ' επαφή με τον αέρα πήζει αμέσως, κατασκευάζει το κουκούλι όπου κλίνεται και μεταμορφώνεται στην αρχή σε νύμφη και μετά σε πεταλούδα.
Πατρίδα του μεταξοσκώληκα είναι η Κίνα, όπου η καλλιέργειά του ήταν γνωστή απ' τα 4.000 π.Χ. Αργότερα έγινε γνωστή στην Ινδία και την Ιαπωνία. Στην Ευρώπη το μετάξι έγινε γνωστό μετά την εκστρατεία του Μ. Αλέξανδρου στις Ινδίες Είναι γνωστό όμως ότι η Κίνα εμπορευόταν τα μεταξωτά με τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία κι απ' το 300 μ.Χ. με το Βυζάντιο.
Υπήρχε μεγάλη εμπορική αρτηρία που περνούσε ολόκληρη την Ασία και που ονομάζονταν "ο δρόμος του μεταξιού".
Ενώ όμως οι Ευρωπαίοι γνώριζαν από πολύ παλιά τα μεταξωτά υφάσματα, δεν ήξεραν από τι παράγονταν ούτε πώς γινόταν η κατασκευή τους. Στην Κίνα υπήρχε νόμος αυστηρός που απαγόρευε την εξαγωγή των αυγών του μεταξοσκώληκα και την επίσκεψη ξένων στα μέρη όπου γινόταν η εκτροφή. Τελικά όμως, την εποχή του Ιουστινιανού, δύο μοναχοί κατάφεραν να κλέψουν μερικά αυγά και ν' αρχίσει η συστηματική καλλιέργεια και στην Ελλάδα. Απ το Βυζάντιο, διαδόθηκε έπειτα και στην υπόλοιπη Ευρώπη.



Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη η σηροτροφία γίνεται σε κλειστούς χώρους μια φορά το χρόνο, το Μάη, ενώ στην Κίνα γίνεται στο ύπαιθρο και δυο φορές τον χρόνο. Ο χώρος της εκτροφής πρέπει να αερίζεται καλά, χωρίς να σχηματίζει ρεύματα κι η θερμοκρασία στην αρχή να είναι γύρω στους 20- C και προς το τέλος της εκτροφής να φτάσει τους 26- C. Η εκκόλαψη των αυγών γίνεται γύρω στους 36-37- C. Η διατροφή του μεταξοσκώληκα γίνεται με φύλλα μουριάς.
Ο μεταξοσκώληκας, όταν ακόμη βρίσκεται στο στάδιο της προνύμφης, έχει πολύ καλά αναπτυγμένα τα στοματικά μόρια, που είναι μασητικού τύπου. Για να κινείται, έχει τρία ζευγάρια κανονικά πόδια και πέντε ζευγάρια ψευτόποδα. Αφού αλλάξει 4 φορές δέρμα, αρχίζει μετά να φτιάχνει το κουκούλι πάνω σε κλαδιά θάμνων, τέτοια όμως που να μην έχουν αγκάθια. Απ τη στιγμή που η κάμπια θα αρχίσει να φτιάχνει το κουκούλι της, παύει πια να τρώει. Μέσα στο κουκούλι περνά ακόμη ένα στάδιο ανάπτυξης και μετατρέπεται σε χρυσαλλίδα. Απ' το κουκούλι βγαίνει με τη μορφή της πεταλούδας.
Οι πεταλούδες αυτές δεν τρέφονται με τίποτε και ζουν μερικές μέρες. Οι αρσενικές ξεχωρίζουν απ' τις θηλυκές απ' το σχήμα των κεραιών, που είναι όργανα όσφρησης. Το θηλυκό εκκρίνει μια αρωματική ύλη, που δεν ξεπερνά μερικά χιλιοστά του γραμμάριου. Το αρσενικό με τις κεραίες του έχει την ικανότητα να συλλάβει το άρωμα αυτό σ' απόσταση μέχρι και 1.500 μέτρα.
Στη συνέχεια πετά προς τη θηλυκιά και, αφού ζευγαρώσουν, ύστερα από λίγο ψοφά. Το θηλυκό ζει ακόμη μερικές μέρες, συνήθως 2-4, και αφού γεννήσει 500 - 600 αυγά, ψοφά κι αυτό.
Ο βιολογικός κύκλος του μεταξοσκώληκα διαρκεί περίπου 50 ημέρες. Απ' το διάστημα αυτό, τις 30 ημέρες τις περνά σαν κάμπια, 15 μέρες περίπου μέσα στο κουκούλι κι άλλες 5 περίπου μέρες σαν πεταλούδα.
www.livepedia.gr