Φώκια Μονάχους Μονάχους

Η Μεσογειακή φώκια, Μονάχους μονάχους , (Monachus monachus), είναι ένα από τα τρία είδη του γένους Μονάχους και ένα από τα μεγαλύτερα είδη της οικογένειας Phocidae. Το μήκος των ενήλικων ζώων κυμαίνεται μεταξύ 2.0 – 2.4 μέτρα, ενώ το βάρος τους υπολογίζεται ότι φθάνει τα 200-300 κιλά. Το εύρος της αναπαραγωγικής περιόδου φαίνεται ότι διαφέρει ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος και τις ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες όπου βρίσκονται οι πληθυσμοί. Στην Δυτική Σαχάρα τα μικρά της Μεσογειακής φώκιας γεννιούνται σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, ενώ στην Ελλάδα η αναπαραγωγική περίοδος περιορίζεται από τον Αύγουστο μέχρι τον Δεκέμβριο, με τον μεγαλύτερο αριθμό γεννήσεων να καταγράφεται τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο.

Εξάπλωση

Η Μεσογειακή φώκια ζει πλέον μόνο σε τέσσερις απομονωμένους πληθυσμούς. Αυτοί βρίσκονται στα νησιά Μαδέρα και την ακτή Κάβο Μπλάνκο της Μαυριτανίας στον Ατλαντικό, στις Μεσογειακές ακτές του Μαρόκου και της Αλγερίας και στην ανατολική Μεσόγειο στο Ιόνιο και Αιγαίο Πέλαγος και στα μεσογειακά παράλια της Τουρκίας.
Σε σχέση με άλλα είδη φωκιών, η Μεσογειακή φώκια μπορεί να θεωρηθεί «παράκτιο είδος», καθώς σπάνια απομακρύνεται πολύ από τις παράκτιες περιοχές στις οποίες ζει. Αν και δεν έχουν καταγραφεί μαζικές μεταναστεύσεις ζώων, πράγμα κοινό για πολλά είδη φωκιών, οι ενήλικες φώκιες είναι ικανές να ταξιδέψουν μεγάλες αποστάσεις σε αναζήτηση τροφής και για να αναπαραχθούν.

Ενδιαιτήματα

Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι οι Μεσογειακές φώκιες συνήθιζαν να χρησιμοποιούν ανοιχτές παραλίες για να ξεκουράζονται και να γεννάνε. Σήμερα όμως, λόγω τις ανθρώπινης όχλησης τις συναντάμε κυρίως σε απρόσιτες παράκτιες θαλασσινές σπηλιές. Οι σπηλιές αυτές, που μπορεί να έχουν μία ή και περισσότερες εισόδους πάνω ή και κάτω από την επιφάνεια του νερού έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό ότι καταλήγουν σε παραλία (χερσαίο, σχετικά επίπεδο χώρο με άμμο, βότσαλα, κροκάλες είτε επίπεδο βράχο).

Βιολογία

Στη Μεσογειακή φώκια παρατηρείται ένας μέτριος βαθμός πολυγυνισμού, στον οποίο ένα ενήλικο αρσενικό διατηρεί ένα χαρέμι και ζευγαρώνει με περισσότερα από ένα θηλυκά. Τα θηλυκά γεννάνε ένα μόνο μικρό το οποίο θηλάζουν για 3-4 μήνες. Το είδος μπορεί να ζήσει έως και 30 χρόνια στη φύση, ενώ η σεξουαλική ωριμότητα παρατηρείται στον 5-6 χρόνο στα αρσενικά και στον 3-4 χρόνο στα θηλυκά. Οι Μεσογειακές φώκιες τρέφονται κυρίως με ψάρια, αστακούς και χταπόδια.

Πληθυσμιακές παράμετροι

Δεν υπάρχουν ακριβείς μετρήσεις του παγκόσμιου πληθυσμού της Μεσογειακής φώκιας. Οι πιο έγκυρες εκτιμήσεις θεωρούν ότι στα νησιά Μαδέρα ζουν 25-35 φώκιες ενώ στην ακτή Κάβο Μπλάνκο περίπου 130 φώκιες. Ο πιο σημαντικός πληθυσμός του είδους ζει και αναπαράγεται στην ανατολική Μεσόγειο όπου υπολογίζεται ότι ζουν περίπου 300-350. Οι πιο γνωστοί πληθυσμοί στην περιοχή αυτή βρίσκονται στις Β. Σποράδες, την Κίμωλο και την Κάρπαθο στην Ελλάδα και στην Κιλικία στην Τουρκία.

Κύριες απειλές και προστασία

Οι κυριότερες απειλές για το είδος είναι ο κατακερματισμός και η αλλοίωση των βιοτόπων, η αυξημένη θνησιμότητα λόγω ηθελημένης θανάτωσης και η αυξημένη θνησιμότητα από την παγίδευση σε δίχτυα.
Η Μεσογειακή φώκια θεωρείται από την Διεθνή Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) ως είδος άμεσα απειλούμενο με εξαφάνιση. Για το λόγο αυτό, το είδος προστατεύεται νομοθετικά σε διεθνές αλλά και εθνικό επίπεδο.

Ιδιαίτερη σημασία του είδους

Η Μεσογειακή φώκια σαν ανώτερος θηρευτής είναι ένας σημαντικός κρίκος στην τροφική αλυσίδα και μπορεί για το λόγο αυτό να θεωρηθεί ως δείκτης υγείας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Η προστασία της Μεσογειακής φώκιας σημαίνει επί της ουσίας προστασία ολόκληρου του θαλάσσιου οικοσυστήματος, ενώ η εξαφάνισή της αποτελεί ταυτόχρονα προοίμιο για την υποβάθμιση του. Πρόσφατες μελέτες μάλιστα δείχνουν ότι η ύπαρξη των ανώτερων θηρευτών στα θαλάσσια οικοσυστήματα είναι πολύ σημαντική για την σταθερότητά τους από οικολογική άποψη.
el.wikipedia.org