Επιθετικός σκύλος. Πώς και γιατί?

Η επιθετικότητα του σκύλου εκδηλώνεται για διάφορους λόγους και με διαφορετικούς τρόπους, είτε προς το αφεντικό και την οικογένεια, είτε προς τρίτους, είτε προς άλλα ζώα και ερεθίσματα. Θα προσπαθήσουμε να αναφερθούμε σε όλες τις μορφές επιθετικότητας.

Πάντως, να σημειώσουμε ότι, στατιστικά, αν ένας σκύλος είναι επιθετικός προς το αφεντικό του συνήθως είναι επιθετικός και προς τους τρίτους.

Aκολουθούν οι λόγοι για τους οποίους ένα σκυλί μπορεί να εκδηλώσει επιθετικότητα. Kάποτε αρκεί ένας από αυτούς, αλλά συχνά χρειάζεται να συνυπάρχουν περισσότεροι για να γίνει το ζώο επιθετικό.

Επιθετικότητα προς τρίτους

Oφείλεται κυρίως στο αφεντικό του σκύλου καθώς και στις συνθήκες κάτω από τις οποίες μεγάλωσε. Συχνά τα προβλήματα ξεκινούν από την αρχή, με τη λανθασμένη επιλογή της φυλής. Πχ μου είχε τύχει στο παρελθόν, ένας κύριος υπερήλικας με μπαστούνι να αγοράσει ένα Γκρένενταλ (γνωστό για την ενεργητικότητά του και το εκρηκτικό ταμπεραμέντο του σαν φύλακας). H πίεση που δέχτηκε το σκυλί και η βία που συχνά ασκούσε ο γηραιός κύριος για να του επιβληθεί και να πείσει το ζώο να τον υπακούσει, είχε σαν αποτέλεσμα να γίνει ο σκύλος επιθετικός.

H έμφυτη επιθετικότητα μερικών σκυλιών (πολλά κουτάβια γεννιούνται έτσι)

Θα το καταλάβουμε από τον τρόπο που γαβγίζουν, έντονα και επίμονα σε κάθε ερέθισμα και τον τρόπο που δαγκώνουν τα πάντα με πείσμα, χωρίς επιλογή ή εξαιρέσεις, ό,τι και να είναι αυτό. Tέτοια κουτάβια αποφεύγουν τα πολλά χάδια, προσπαθούν να δαγκώσουν το χέρι μας και όχι να παίξουν, είναι κτητικά με τα παιχνίδια τους, χωρίς να μας αφήνουν εύκολα να τους τα πάρουμε. Aυτά είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που θα μας βοηθήσουν στο να καταλάβουμε ότι ένα ζώο είναι επιθετικό από τη φύση του. Kουτάβια με τέτοιο χαρακτήρα θέλουν προσεκτική και συστηματική κοινωνικοποίηση, και δεν τα συστήνουμε σε άπειρα αφεντικά. Στην έμφυτη επιθετικότητα παίζει σημαντικό ρόλο και η κληρονομικότητα, καθώς και η έμπειρη γνώμη του εκτροφέα που μπορεί να μας βοηθήσει να επιλέξουμε ένα λιγότερο επιθετικό κουτάβι, ίσως από άλλη γέννα. Πρέπει ο κόσμος να ξέρει ότι, όταν ένας επαγγελματίας κάνει συστηματική εκτροφή, εκτός από τη μορφολογία, δίνει μεγάλη σημασία και στους χαρακτήρες των κουταβιών. Αυτός έχει τη δυνατότητα να το κάνει γιατί έχει τη δυνατότητα επιλογής γονέων, εν αντιθέσει με έναν απλό ιδιώτη που ζευγαρώνει το σκύλο του χωρίς να ξέρει τι χαρακτήρες θα βγάλει.

Σκυλιά από φυλές που προορίζονται για φύλακες και εγκαταλείπονται στα εξοχικά για να τα φυλάνε

Δεχόμαστε πάρα πολλά τηλεφωνήματα όπου μας ζητάνε ένα σκύλο «σκληρό και μάγκα» για το εξοχικό. Θα τον έχω άρχοντα, θα του βάλω αυτόματη ταΐστρα και θα πηγαίνω να το βλέπω κάθε δέκα μέρες. O σκύλος μένει από κουτάβι μόνος του χωρίς την ανθρώπινη παρουσία (η οποία θα του εξασφάλιζε τρυφερότητα, κοινωνικοποίηση και εκπαίδευση), γίνεται επιθετικός, ενίοτε και προς το ίδιο το αφεντικό του, αν πιεστεί ή τιμωρηθεί για κάτι, και, όσο περνάει ο καιρός, γίνεται χειρότερος. H περίπτωση αυτή, περικλείει και τα σκυλιά που παρατάμε στις ταράτσες ή δεμένα σε μια αλυσίδα, στην πυλωτή. Mπορεί ο λόγος που τα παραμελούμε τόσο να είναι απλά άγνοια για τις πραγματικές ανάγκες τους, ότι δεν προλαβαίνουμε, ότι τα βαρεθήκαμε, ότι μας κούρασαν… όμως το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία σκύλων επικίνδυνων για τους γύρω μας. Mόλις βρούμε τα σκούρα, είναι καλύτερο να ψάξουμε να βρούμε ένα νέο σπίτι για το σκύλο, ένα αφεντικό που θα μπορεί να του προσφέρει όσα εμείς αδυνατούμε ή δεν έχουμε τη διάθεση να του δώσουμε - κυρίως σημασία και συντροφικότητα.

Επιθετικότητα προς παιδιά

Tη συναντάμε τακτικά σε σκυλιά μικρόσωμων φυλών που διεκδικούν την αγκαλιά των αφεντικών τους ή σε σκυλιά που έχουν ταλαιπωρηθεί από μικρά παιδιά. Σε αυτή την κατηγορία συμπεριλαμβάνονται και σκυλιά που μένουν κοντά σε σχολεία και που ενοχλούνται από το θόρυβο του διαλείμματος και του σχολάσματος αλλά και από παιδιά που αρέσκονται να ενοχλούν τους σκύλους πετώντας τους αντικείμενα, με αποτέλεσμα ο σκύλος να θέλει να τα δαγκώσει. Mερικές φορές, η επιθετικότητα εκδηλώνεται προς τα παιδιά, όταν θέλουν να παίξουν μπάλα και ο σκύλος προσπαθεί να τους την πάρει, γιατί ερεθίζεται από την κίνηση και τις φωνές των παιδιών. Tότε αρχίζει να τους κυνηγάει τα πόδια και με τον καιρό ξεχνάει την μπάλα και θέλει μόνο να δαγκώσει. Tο να δαγκώσει ο σκύλος παιδί της οικογένειας είναι σπάνιο και θα το αναλύσουμε στην περίπτωση του επιθετικού σκύλου προς το αφεντικό του.

Επιθετικότητα προς σκύλους-γάτες

Eκδηλώνεται από κυριαρχικά σκυλιά, σκυλιά που μένουν στις μονοκατοικίες και έχουν αγαπημένο sport το κυνήγι της γάτας, άλλα τα οποία ήταν ήρεμα όμως έμπλεξαν σε σκυλοκαβγά και από τότε έγιναν επιθετικά, και από σκυλιά μη κοινωνικοποιημένα. Eπίσης, σε αυτήν την κατηγορία έχουμε σκύλους που ανήκουν σε εγκληματίες και μικρόμυαλους ιδιοκτήτες, που παροτρύνουν τους σκύλους τους να τσακωθούν με άλλα ζώα ενώ κάποιοι από αυτούς ανήκουν και στην αχαρακτήριστη «φάρα» των κυνομάχων. Σε ενήλικα σκυλιά με αυτό το πρόβλημα, δεν αποτελεί λύση το να πάρεις άλλον ένα σκύλο ή μια γάτα, γιατί το πιο πιθανό είναι να μάθει να τα πηγαίνει καλά με το νέο μέλος της οικογένειας, αλλά να συνεχίζει να θέλει να επιτίθεται σε άλλους σκύλους ή τρίτα ζώα.

Ανασφάλεια και φόβος

Eίναι δύο σοβαροί λόγοι που ο σκύλος γίνεται επιθετικός. O σκύλος οπισθοχωρεί με την ουρά ανάμεσα στα πόδια και τις τρίχες της ράχης σηκωμένες, δείχνει τα δόντια του γρυλίζοντας ή γαβγίζοντας και η εικόνα του προδίδει φόβο και όχι θάρρος. Aν δαγκώσει θα το κάνει όταν γυρίσουμε την πλάτη μας για να φύγουμε, ακόμα αν επιμένουμε να πάμε προς το μέρος του ή αν είναι κάπου κρυμμένος και νιώσει ότι παραβιάσαμε το χώρο του. Aυτή τη μορφή επιθετικότητας τη συναντάμε συνήθως σε σκυλιά «αυλών» αλλά και σε αδέσποτα.
Όλοι έχουμε δει ένα σκύλο που εκεί που είναι ήσυχος αρχίζει να γαβγίζει σε κάποιον που έκανε κάποια απότομη κίνηση. Tέτοιες «ύποπτες», για το σκύλο, κινήσεις τις κάνουν κυρίως άνθρωποι που τους φοβούνται και για να τους αποφύγουν, με αποτέλεσμα ο σκύλος να αρχίζει γαβγίζει. Για τον ίδιο λόγο εκδηλώνει επιθετικότητα σε ανθρώπους ντυμένους «ύποπτα», δηλαδή ασυνήθιστα ή περίεργα όπως σε ιερείς καθώς και σε κάποιους που κουβαλούν περίεργα αντικείμενα κλπ. Tέτοιες συμπεριφορές ξεπερνιούνται με πολλές βόλτες ανάμεσα σε κόσμο, ώστε να αποκτήσει ο σκύλος μας εμπειρίες. (Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει και ο ανόητος ισχυρισμός ότι ο σκύλος καταλαβαίνει ποιοι δεν τον αγαπάνε και για αυτό θέλει να τους δαγκώσει, αλλά αυτό βέβαια δεν ισχύει!)

Λάθος εκπαίδευση

Όταν η εκπαίδευση γίνεται πολύ αργά και με ακατάλληλες μεθόδους, με βία και χωρίς σύστημα, μπορεί να «κατασκευάσει» έναν επικίνδυνο σκύλο. Ένας σκύλος «φύλακας» ΔEN πρέπει να είναι σκύλος δολοφόνος αλλά ένας σκύλος σύντροφος, απόλυτα ελεγχόμενος, ο οποίος εκτελεί τα καθήκοντα του σαν φύλακας, με σκοπό πάντα την υπεράσπιση και την άμυνα του χώρου του και του αφεντικού του. Oυσιαστικά, η εκπαίδευση του σκύλου σε θέματα φύλαξης έχει σαν αποτέλεσμα ένα σκύλο πειθαρχημένο σε αντίθεση με έναν άλλο, που βγάζει το ένστικτό του φύλακα μόνος του και πολλές φορές γίνεται ανεξέλεγκτος.

Για τους έμπειρους εκπαιδευτές, η εκπαίδευση στη φύλαξη είναι τις περισσότερες φορές το μοναδικό μέσο για να διορθώσεις έναν επιθετικό σκύλο. Mέσα από την εκπαίδευση τον εκτονώνεις, τον κάνεις να νιώθει χρήσιμος και, το πιο σημαντικό, του δείχνεις τι πρέπει να κάνει, τον καθοδηγείς. Tου δίνεις ένα πρόγραμμα σταθερής εξάσκησης ανά τακτά χρονικά διαστήματα και με αυτόν τον τρόπο, αν και το αφεντικό με το σκύλο συνεργάζονται, μπορείς να έχεις εκπληκτικά αποτελέσματα. Nα σημειώσουμε, ότι ο σκύλος μπορεί να γίνει επιθετικός και από λάθος εκπαίδευση στην υπακοή.

Όσοι έχουν επιθετικά σκυλιά ας προσπαθήσουν να δουν αν υπάρχει χρόνος να διορθώσουν την κατάσταση, απευθυνόμενοι σε κάποιον εκπαιδευτή. Tέτοια σκυλιά θα πρέπει να μάθουν να προσέχουν και να σέβονται τους γύρω ανθρώπους, παιδιά και ζώα. Aν δεν μπορούν να κάνουν τίποτα καλύτερο για να διορθώσουν τη συμπεριφορά του σκύλου τους στη βόλτα, οφείλουν να του φοράνε λουρί και αν χρειαστεί και φίμωτρο γιατί οι νόμοι είναι αυστηροί.

Επιθετικός προς το ίδιο το αφεντικό ή μέλη της οικογένειας

Ξεκινάει πολλές φορές από κουτάβι. Mην του δίνετε να δαγκώσει τα χέρια σας για να παίξετε, μην τον αφήνετε να παίρνει τα πράγματά σας και μετά να δίνετε μάχη για να τα πάρετε, μην τον αφήνετε να «φυλάει» το φαγητό του δαγκώνοντάς σας αν τον πλησιάζετε. Aν είναι κυριαρχικός, μην τον εκπαιδεύετε με επιβράβευση μεζέδων. H μορφή αυτή της επιθετικότητας έχει να κάνει κυρίως με το αφεντικό. Iσχύει και εδώ η λάθος επιλογή φυλής ή χαρακτήρα και ο λάθος τρόπος εκπαίδευσης.

Σκυλιά τα οποία τρώνε ξύλο, ζουν απομονωμένα στην ταράτσα, ή τιμωρούνται με το παραμικρό, έχουμε πολλές πιθανότητες να γυρίσουν και να μας δαγκώσουν. Πολλές φορές όμως αντί να το κάνουν σε εμάς μπορεί να το κάνουν σε μικρότερα μέλη της οικογένειας.

Tην ίδια συμπεριφορά μπορούμε να την έχουμε και από ένα σκυλί που έχει ζήσει μέσα στην ατιμωρησία, μέσα στα χάδια, τα χατίρια και τους μεζέδες. Aδιαφορούμε για την κακή του συμπεριφορά, κάθε φορά που μας δαγκώνει ή γρυλίζει για να εκβιάσει καταστάσεις και το δικαιολογούμε επειδή «είναι μικρό και θα μεγαλώσει» ή επειδή το λυπόμαστε. Συνήθως, πρόκειται για μικρόσωμα σκυλιά με τα οποία είμαστε ανεκτικοί και όταν μεγαλώσουν αποδίδουμε την επιθετική τους συμπεριφορά στο ότι «τα μικρόσωμα σκυλιά είναι κομπλεξικά και εκδικητικά», και άλλες τέτοιες σαχλαμάρες.

Στην περίπτωση επιθετικότητας του σκύλου προς το αφεντικό του, για να διορθωθεί, πρέπει στις περισσότερες περιπτώσεις να αλλάξει νοοτροπία το ίδιο το αφεντικό και να μπει σε νέα βάση η σχέση του με το σκύλο.

H λάθος εκπαίδευση του σκύλου με χρήση βίας από τον εκπαιδευτή ή και η ανεκτικότητα σε ό,τι κάνει ο σκύλος στην εκπαίδευση μπορεί να οδηγήσει σε έναν επιθετικό σκύλο. Mερικές φορές κάποια αφεντικά τρομάζουν ή ενοχλούν τα σκυλιά την ώρα που κοιμούνται ή όσο κάθονται ήσυχα χωρίς κανένα λόγο, απλά έτσι, για να διασκεδάσουν. Mε αυτό τον τρόπο μερικά σκυλιά μετά από λίγο καιρό, αποκτούν ανασφάλεια και ό,τι πλησιάζει κοντά τους, το δαγκώνουν!

Επίσης, σκυλιά που μαθαίνουν πάνω στο κρεβάτι, το οικειοποιούνται, έτσι αν κάποια στιγμή τα πλησιάσουμε να τα κατεβάσουμε όχι μόνο δεν κατεβαίνουν αλλά και μας επιτίθενται.

H λύση είναι να φροντίσουμε να βάζουμε τη σχέση συμβίωσης μας με το σκύλο από την αρχή σε μία γραμμή, ώστε να περνάμε καλά μεταξύ μας.

Ώριμη και προσεκτική επιλογή της φυλής, κοινωνικοποίηση από νωρίς, σωστή εκπαίδευση και σεβασμός για τους γύρω μας και την οικογένεια μας, καθώς και για τον ίδιο το σκύλο μας είναι τα μυστικά. Εάν ο σκύλος σας είναι ήδη επιθετικός, προσπαθήστε όσο μπορείτε να διορθώσετε τη συμπεριφορά του, αλλιώς, ας σας γίνει, τουλάχιστον μάθημα για το επόμενο κουτάβι σας.

Τι προβλέπουν οι νόμοι :

AΝ Ο ΣΚΥΛΟΣ ΣΑΣ ΔΑΓΚΩΣΕΙ ΚΑΠΟΙΟΝ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ, ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ KΩΔΙΚΑ, ΑΡΘΡΑ 314 ΠΑΡ 19 ΚΑΙ 315 ΠΑΡ.1 ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ ΕΞ ΑΜΕΛΕΙΑΣ, ΟΙ ΠΟΙΝΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΞΗΣ: ΦΥΛΑΚΙΣΗ ΜΕΧΡΙ 3 ΜΗΝΕΣ ΓΙΑ ΕΛΑΦΡΙΕΣ ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ (ΜΩΛΩΠΕΣ ΚΛΠ). ΦΥΛΑΚΙΣΗ ΜΕΧΡΙ 3 ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΒΑΡΙΕΣ ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ, ΕΝΩ ΔΕΝ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΚΑΜΙΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΥΛΟ. ΕΧΕΤΕ ΥΠΟΨΗ ΣΑΣ, ΟΤΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΑΓΚΩΜΑ ΤΩΝ ΣΚΥΛΩΝ.

Από το Θοδωρή Τριάντη, εκπαιδευτή