Ακρίδα

Οι Ακρίδες είναι ημερόβια αρθρόποδα έντομα, που ανήκουν στην τάξη των ορθόπτερων και στην οικογένεια των ακριδίδων. Ανήκουν στις υποτάξεις των Caelifera και των Ξιφοφόρων (Ensifera).
Έχουν τη δυνατότητα να κάνουν μεγάλα πηδήματα (πηδητικά έντομα). Επίσης, έχουν πολύ ανεπτυγμένα όργανα ακοής. Τα θηλυκά είναι συνήθως μεγαλύτερα από τα αρσενικά. Πολλαπλασιάζονται με αυγά και έχουν συνήθως χρώμα πράσινο ή καστανό. Τα είδη που αλλάζουν το χρώμα τους και τη συμπεριφορά τους και εμφανίζονται κατά σμήνη λέγονται στα αγγλικά locusts. Αυτά ζουν ομαδικά σε όλες τις θερμές και εύκρατες περιοχές του πλανήτη. Προκαλούν μεγάλες καταστροφές στις καλλιέργειες. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες (Kevan 1982, Günther, 1980, 1992 και Otte 1994-1995) υπάρχουν περισσότερα από 2.400 γένη των Κοιλοφόρων και περίπου 11.000 επιβεβαιωμένα είδη ακρίδας. Πολλά είδη δεν έχουν ακόμα περιγραφεί.

Περιγραφή

Τα ζώα αυτά έχουν παχύ και πλατύ σώμα, με μεγάλο κεφάλι. Εκεί φέρουν δύο κεραίες, οι οποίες είναι συνήθως σχεδόν μικρότερες σε ύψος από το σώμα τους. Στα πλάγια έχουν δυο μεγάλα σύνθετα μάτια και επίσης μασητικά όργανα με ισχυρά σαγόνια. Με αυτά μπορούν να δαγκώνουν σκληρά αντικείμενα. Επίσης στα πλάγια φέρουν ειδικά τυμπανικά όργανα, με τα οποία μπορούν να αντιλαμβάνονται ακόμα και τον μικρότερο θόρυβο. Έχουν τα εμπρόσθια πόδια μικρότερα από τα πίσω και μπορούν να κάνουν μεγάλα άλματα. Τα αρσενικά διαθέτουν στα πίσω πόδια κάποιες προεξοχές στην εσωτερική επιφάνεια των μηρών. Τρίβοντας αυτές τις πτυχώσεις πάνω στις νευρώσεις των φτερών τους ή τρίβοντας τα φτερά μεταξύ τους, παράγουν έναν ήχο (τριγμό), με τον οποίο προσελκύουν τα θηλυκά.

Η αναπνοή τους γίνεται με τραχείες. Το πεπτικό τους σύστημα αποτελείται από το στόμα, τον πρωκτό και το μεσαίο έντερο. Το νευρικό τους σύστημα βασίζεται στα γάγγλια.

Αναπαραγωγή

Οι θηλυκές ακρίδες κατά το φθινόπωρο γεννούν γύρω στα 150 αυγά. Αποθέτουν τα αυγά ανοίγοντας τρύπες στο έδαφος. Αυτό γίνεται με τους ωοαποθέτες, δύο ζεύγη σκαπτικών οργάνων, τα οποία διαθέτουν μόνο τα θηλυκά στο άκρο της κοιλιάς τους. Ο ωοαποθέτης τους έχει ξιφοειδές σχήμα, εξ ου και η ονομασία Ξιφοφόρα. Τα αυγά προσκολλώνται μεταξύ τους στο έδαφος με μία κολλώδη ουσία που παράγεται από το ζώο. Μετά την εκκόλαψη των αυγών, οι ακρίδες πεθαίνουν. Τα μικρά βγαίνουν την άνοιξη και αμέσως τρώνε τα γύρω φυτά, ως ότου αναπτυχθούν τα φτερά τους. Τότε γίνονται τέλεια έντομα, μπορούν να πετάξουν και να σχηματίσουν σμήνη.

Ως τροφή

Σε πολλά μέρη του κόσμου, οι ακρίδες τρώγονται ως πηγή πρωτεϊνών. Έτσι, στο Μεξικό χρησιμοποιούνται ως μεζές ή για γαρνίρισμα και ονομάζονται chapulines. Επίσης σερβίρονται σε σουβλάκια σε εστιατόρια στην Κίνα.
Οι ακρίδες που τρώγονται ωμές χρειάζονται προσοχή, γιατί μπορεί να περιέχουν το σκουλίκι ταινία.

Επικινδυνότητα

Την άνοιξη, οπότε και αναζητούν τροφή, τα βλαβερά έντομα κινούνται σε μεγάλα σμήνη και προκαλούν τεράστιες καταστροφές στις γεωργικές καλλιέργειες. Είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός τους, που κατά το πέταγμα της ομάδας μπορεί να σκιαστεί και ο ήλιος. Οι ακρίδες πετούν με σχετικά αργό ρυθμό, ωστόσο πέφτουν μαζικά σε καλλιέργειες, κάνοντας έναν χαρακτηριστικό θόρυβο. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα μπορούν να καταστρέψουν ολόκληρη την καλλιέργεια. Στην Αγία Γραφή οι ακρίδες αναφέρονται ως η όγδοη πληγή του Φαραώ. Από επιδρομές ακρίδων, που οδήγησαν στη στέρηση κάθε φυτικής παραγωγής, έχουν χάσει τη ζωή τους από την πείνα, μεγάλοι πληθυσμοί, ιδίως στη Βόρεια Αφρική, από τα προ Χριστού χρόνια ως τα τέλη του 19ου αιώνα. Οι χώρες που υποφέρουν από τα ζώα αυτά έχουν ιδρύσει ειδικά κέντρα για εντοπίζουν την κατεύθυνση των εντόμων και την προέλευσή τους. Οι μεταναστεύσεις των ακρίδων γίνονται σε ακαθόριστο χρόνο κι έτσι η έλευσή τους δεν μπορεί να προβλεφθεί. Η καταπολέμησή τους γίνεται με ψεκασμό και όργωμα, για να καταστραφούν τα αυγά και οι προνύμφες. Επίσης, για να αποσοβηθεί η μετανάστευση, γίνεται χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων.

Είδη

Στον ελληνικό χώρο, το γνωστότερο είδος ακρίδας είναι η ακρίς η αιγυπτιακή. Ωστόσο, επικινδυνότερα θεωρούνται τα είδη που είναι μεταναστευτικά. Τέτοια είναι:

• μαροκινή ακρίδα: όπως όλες οι μεταναστευτικές ακρίδες, διέρχεται από ένα μεταβατικό στάδιο στα όργανά της προτού μεταναστεύσει. Επίσης, το χρώμα της αλλάζει από πράσινο σε καστανόμαυρο και τα φτερά της γίνονται πιο μεγάλα και δυνατά.
• λογκούστα. Είναι η κοινή ακρίδα (πρβλ. αγγλ. locust).
• μάντις, κοινώς προσκυνητής. H κοινή ονομασία του είδους αυτού (προσκυνητής ή θρήσκος) προέρχεται από τη στάση που έχει το έντομο όταν κάθεται (όρθια με τα εμπρόσθια πόδια σαν σταυρωμένα χέρια).

el.wikipedia.org