ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΤΗ ΒΙΑ...; ΟΧΙ, ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!

Tις περισσότερες φορές, όταν τηλεφωνούν στη σχολή ζητώντας πληροφορίες σχετικά με την εκπαίδευση των σκύλων. Η βασική ερώτηση είναι: «Πώς μαθαίνουν τα σκυλιά, τα χτυπάτε;» «χρησιμοποιείτε βία;» ή «πέφτει πολύ ξύλο στην εκπαίδευση;».

Όταν απαντάμε όχι, αρχίζει η αμφισβήτηση «και εγώ πού το ξέρω» ή «καλά και πώς μαθαίνουν;» Aν πεις τότε, ελάτε να μας δείτε όταν δουλεύουμε, τότε είναι που τελειώνουν όλες οι αμφισβητήσεις.
Άλλες φορές, σε συζητήσεις εκτός σχολής, όταν μαθαίνουν την επαγγελματική μου ιδιότητα κάποιοι ξερόλες, με ύφος τριακοσίων καρδιναλίων, δηλώνουν ότι δε θα πήγαιναν ποτέ το σκύλο τους για εκπαίδευση, γιατί ξέρουν καλά ότι πέφτει πολύ ξύλο. Όταν λοιπόν τους ρωτάω αν έχουν δει οι ίδιοι αυτό που ισχυρίζονται, συνήθως μου απαντούν όχι, αλλά ένας φίλος τους ή ένας γείτονας ή ένας άσχετος τους το είχε πει κάποτε και σίγουρα έτσι θα είναι.

Το παράδοξο σε όλη αυτή την ιστορία δεν είναι πως οι ιδιοκτήτες ανησυχούν μήπως κάποιος κακομεταχειριστεί το σκύλο τους – αυτό είναι το πιο λογικό άλλωστε – αλλά πως, όταν έρθει ο σκύλος στη σχολή για πρώτη φορά, μαζί με τον ιδιοκτήτη του, για να γνωριστούμε, να συζητήσουμε και ν’ αποφασίσουμε αν θα συνεργαστούμε, συνήθως βλέπουμε τα σκυλιά φοβισμένα.

Pωτάμε λοιπόν τον ιδιοκτήτη, ο οποίος τόσο ανησυχούσε για τον τρόπο εκπαίδευσης: «εσείς το χτυπάτε το σκύλο σας;» Aμέσως λέει «Όχι βέβαια, ποτέ.»
«Κι εγώ γιατί νομίζω πως τον έχετε χτυπήσει», επιμένω εγώ δήθεν αδιάφορα.
«Ε, εντάξει, καμιά φορά με την εφημερίδα - αλλά αυτό δεν είναι ξύλο ή με μία βίτσα, όχι πολύ δυνατά βέβαια, γιατί μου χαλάει τα λουλούδια ή όταν μου φεύγει και δεν μπορώ να τον πιάσω, το δέρνω για να μην ξαναφύγει. Όχι όμως ότι τον αφήνω και λιπόθυμο...» καταλήγει γελώντας νευρικά.

Όχι εκπαίδευση με βία, αλλά ούτε και συμβίωση με βία
Το να διαλέξει κάποιος έναν εκπαιδευτή που δε χρησιμοποιεί βία, είναι πολύ εύκολο: αρκεί να πας στο χώρο της δουλειάς του, να δεις πώς δουλεύει με τα σκυλιά και να μείνεις να παρακολουθήσεις την εκπαίδευση. Nα ξεκαθαρίσουμε, ότι ο εκπαιδευτής σκύλων είναι ένα ιδιαίτερο επάγγελμα και όπως σε όλα τα επαγγέλματα υπάρχουν καλοί και κακοί επαγγελματίες όπου κάποιοι από αυτούς χρησιμοποιούν βία.
Τι γίνεται όμως όταν ο ιδιοκτήτης χρησιμοποιεί ο ίδιος βία στο σκύλο του και μάλιστα, χωρίς να το συνειδητοποιεί;

Aς δούμε λοιπόν τις μορφές της βίας που μπορούμε να ασκήσουμε πάνω σε ένα σκύλο είτε σαν ιδιοκτήτες, είτε πάνω στην εκπαίδευση.

Xτύπημα (με εφημερίδα, βίτσα, κλοτσιές, με το χέρι κλπ). Μάλιστα, όλα αυτά αποτελούν άσκηση βίας στο σκύλο σας.

Πνίχτες - ιδιαίτερα όταν είναι αγκαθωτοί – που χρησιμοποιούνται με σκοπό να πονέσει ο σκύλος.

Hλεκτρικά κολάρα (κυρίως από ανίδεους).

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις υπάρχει μεγάλος κίνδυνος τραυματισμού. Mε το χτύπημα κατορθώνουμε να έχουμε ένα σκύλο φοβισμένο, ο οποίος μας φοβάται – χωρίς απαραίτητα να μας υπακούει. Με την παραμικρή απότομη κίνηση, δικιά μας ή άλλου, τρομάζει και μαζεύεται κι αν καμιά φορά φύγει – σκύλος είναι - φοβάται να γυρίσει πίσω μήπως φάει ξύλο και ίσως να χαθεί για πάντα.
Aν προορίζεται δε για φύλακας, είναι τελειωμένη ιστορία. Yπάρχουν και κάποια σκυλιά τα οποία, εξαιτίας του πολύ ξύλου, γίνονται επιθετικά προς τους ιδιοκτήτες τους. Απλώς επειδή αναγκάζονται κάποια στιγμή να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και καταλήγουν στο να είναι επιθετικά με το παραμικρό.

Aπότομα τραβήγματα χωρίς λόγο, κρεμάσματα στον αέρα με το λουρί και αγκαθωτοί πνίχτες έχουν συνήθως ως αποτέλεσμα σκυλιά που ποτέ δε θα μάθουν να υπακούουν χωρίς λουρί και σκυλιά που, αν μάθουν ποτέ να περπατάνε χωρίς να τραβάνε το λουρί, προχωρούν με το κεφάλι κάτω, σαν να είναι μονίμως σε τιμωρία.
Oι πνίχτες, όπως και τα ηλεκτρικά κολάρα, μπορεί να γίνουν πολύτιμα εργαλεία στο χέρι ενός έμπειρου και ευσυνείδητου επαγγελματία, καθώς απαιτούν γνώση και εμπειρία στο χειρισμό τους. Στα χέρια ενός ιδιοκτήτη ή ενός κακού επαγγελματία – που έχει δει άλλους να το κάνουν - είναι πηγή προβλημάτων και για τους ίδιους αλλά και για τους σκύλους.
Συχνά στις σχολές μας έρχονται σκυλιά που έχουν ήδη κάποια προβλήματα. Aυτό που θέλω να πω είναι ότι, όταν τα σκυλιά είναι κουτάβια, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες το παλεύουν μόνοι τους το θέμα της εκπαίδευσης. Μέσα από πληροφορίες που έχουν πάρει από βιβλία, από κάποιον γείτονα ή από το Ιnternet. Όταν αρχίσουν όμως και τα βρίσκουν σκούρα ή απελπιστούν εντελώς, παίρνουν τηλέφωνο τον εκπαιδευτή.
Σε μεγάλες ηλικίες δε, πάνω από τους 16 μήνες, πολλές φορές δεν κάνουμε εκπαίδευση αλλά ψυχοθεραπεία στο σκύλο, ενίοτε και στον ιδιοκτήτη.

H βία στην εκπαίδευση φέρνει το ίδιο άσχημο αποτέλεσμα με τη μη τιμωρία και την πλήρη ανεκτικότητα, που είναι το άλλο άκρο.

Δυστυχώς τον τελευταίο καιρό, έχω πολλά σκυλιά που μου έρχονται από κάποιους «συναδέλφους» άλλοτε κακοποιημένα και άλλοτε εντελώς ανεξέλεγκτα, ακόμη και επιθετικά γιατί δεν τιμωρήθηκαν ποτέ για κάτι αρνητικό που έκαναν, ενώ για κάτι θετικό είχαν ανταμοιβή μεζεδάκι.
Άλλες φορές μας έρχονται σκυλιά επιθετικά σε ανθρώπους ή σε άλλα σκυλιά. Aν αυτό γίνεται σε μεγάλη ηλικία και ο σκύλος δεν είναι συνεργάσιμος, η εκπαίδευση γίνεται με πίεση και εξαναγκασμό στο σκύλο. Δεν είναι λίγες οι φορές που μας έχουν φέρει ένα σκύλο και μας έχουν πει ότι είναι πολύ επιθετικός και αν δε μας βοηθήσετε θα του κάναμε ευθανασία, γιατί δεν τον ελέγχουμε πια και είναι επικίνδυνος.

Σε τέτοιες περιπτώσεις θέλει πολλά μαθήματα, μεθοδική δουλειά και χρήση εργαλείων από τον εκπαιδευτή, όπως πνίχτη ή φίμωτρο όπου από πολλούς θεωρούνται βίαια. Tο ίδιο πρόβλημα υπάρχει όταν ηλικιωμένοι ή παιδάκια ή ιδιοκτήτες πολύ νωχελικοί ή υπερβολικά ήρεμοι, βρεθούν με ένα κυριαρχικό ή υπερκινητικό σκύλο. Tους εξηγείς ότι έκαναν λάθος στην επιλογή τους ή στη μέχρι τώρα συμπεριφορά τους στο σκύλο και προσπαθείς να τους δώσεις λύσεις και να τους βοηθήσεις ώστε να συμβιώσουν καλύτερα με το σκύλο τους.
Xρησιμοποιώντας «βία» στην εκπαίδευση, έχουμε γρήγορα αποτελέσματα, τα οποία συνήθως και χάνονται γρήγορα, γι’ αυτό μην εμπιστεύεστε εκπαιδευτές με τα «χαρισματικά» προγράμματα, που σας υπόσχονται τέλεια εκπαίδευση μιλώντας σας από το τηλέφωνο χωρίς να δουν το σκύλο σας ή εσάς.
Eπίσης, αν δεν εμπιστεύεστε τον εκπαιδευτή, ζητείστε να είστε μπροστά στην εκπαίδευση.

Πρέπει να γνωρίζετε το εξής: αν ο σκύλος είναι συνεργάσιμος μαθαίνει οτιδήποτε μέσα από το παιχνίδι, την επανάληψη, την επιμονή, την υπομονή και τη διάθεση.

Στα νεαρά σκυλιά δε, μόνο με αυτόν τον τρόπο και ποτέ με τη βία.

Από το Θοδωρή Τριάντη, εκπαιδευτή

www.interpet.gr